PROFILAKTYK.ORG

Człowiek dojrzały, odporny na zagrożenia społeczne charakteryzuje się przede wszystkim wysokimi kompetencjami społecznymi, umiejętnościami komunikacyjnymi, poczuciem zaufania do ludzi i samego siebie oraz poczuciem wolności i bezpieczeństwa, które tworzą się w procesie wychowania od początku życia, w otoczeniu najbliższych osób.

Składowe odporności psychicznej dotyczą wielu różnych aspektów, ale najważniejsze,  związane z relacjami z ludźmi, wydają się być uniwersalne i przytaczane są przez zdecydowaną większość badaczy. W modelu budowania odporności Normana Constantine’a, który opisał istotne czynniki zewnętrzne mające wpływ na kształtowanie się odpornej osobowości, wyróżniono przede wszystkim relacje opiekuńcze z rodzicami, które mają znaczący wpływ na rozwój efektywnego komunikowania się, współpracy, empatii, odpowiedzialności i elastyczności w relacjach społecznych. 

Edith Gortberg z kolei scharakteryzowała 36 czynników, które sklasyfikowała w 3 kategorie opisujące czynniki budujące odporność: kategorię „ja mam”, ujmującą zewnętrzne zasoby będące wsparciem dla dziecka, takie jak: pełne zaufania relacje z rodzicami, wyraźne i jasne zasady postępowania w domu, wzory ról społecznych, zachęta ze strony rodziny do bycia autonomicznym. Następna kategoria, pod nazwą „ja jestem”, to wewnętrzne zasoby kształtowane na bazie relacji, takie jak uczucia, postawy i przekonania dotyczące siebie samego, na przykład: jestem kochany, jestem kochający, empatyczny, dumny z siebie, jestem niezależny i odpowiedzialny, jestem pełen nadziei, wiary i zaufania. Trzecia kategoria, „ja potrafię”, obejmuje kompetencje społeczne i umiejętności interpersonalne, które również formują się na bazie kontaktów z najbliższymi osobami. Dziecko będące w dobrych relacjach z rodzicami potrafi rozwiązywać problemy społeczne, radzić sobie ze swoimi emocjami, oceniać temperament własny i innych ludzi, potrafi także definiować relacje z innymi ludźmi oparte na zaufaniu.