„Konflikt to (w węższym ujęciu) swoisty stan rozbieżności pomiędzy poszczególnymi elementami jakiegoś systemu albo pomiędzy systemami lub też wszelkie zetknięcie sprzecznych dążeń czy tendencji (w szerszym ujęciu)”. W ujęciu interpersonalnym, to także rodzaj interakcji pomiędzy partnerami, w której uświadamiają oni sobie dzielące ich różnice interesów, potrzeb, oczekiwań czy dążeń. Każdy konflikt jest swoistą, specyficzną sytuacją psychologiczną, w której można wyróżnić:
-
źródła (geneza konfliktu, jego podłoże),
-
natężenie,
-
dynamikę, czyli fazy konfliktu (powstanie sprzeczności, jej racjonalizacja, personalizacja konfliktu, konflikt otwarty, normalizacja),
-
formy ujawniania się (kolizje, sprzeczności, napięcia, starcia, konfrontacje),
-
sposoby rozwiązywania konfliktu (mediacje, negocjacje, kompromis),
-
sytuację pokonfliktową, która wiąże się ze
-
skutkami konfliktu.
Możemy mówić o konfliktach potrzeb i konfliktach wartości.
W sytuacji konfliktu potrzeb, kiedy i rodzic i dziecko dążą do czegoś innego, najczęściej obierają takie startegie:
-
“wygrana–przegrana”, kiedy jedna z osób narzuca drugiej swą wolę, przegrany jest niezadowolony i ma poczucie klęski,
-
“przegrana–przegrana”: dwie strony konfliktu kłócą się tak zaciekle, że obie na tym tracą,
-
“wygrana–wygrana”: rodzice i dzieci wspólnie poszukują takich rozwiązań, aby wszystkie zainteresowane strony mogły je przyjąć, gdyż wszystkie odniosą korzyść.
Najkorzystniejszą strategią jest oczywiście trzecia opcja, ale co zrobić, by poskutkowała, a konflikt został pomyslnie rozwiązany?
Thomas Gordon proponuje rodzicom 6 kroków w ramach swojej "metody bez porażek":
1. Rozpoznaj i nazwij konflikt. Wyraź dobitnie swoje uczucia i naruszone potrzeby, a jednocześnie próbuj ostudzić emocje.
2. Okaż zrozumienie dla emocji i uczuć dziecka, by ono samo miało możliwość zrozumienia siebie.
3. Wspólnie poszukajcie rozwiązań. Podaj swoje i wysłuchaj dziecka. Zadaj dziecku pytanie: jaki masz pomysł? co chcesz z tym zrobić? jak myślisz?
4. Spójrz krytycznie na wszystkie propozycje i podawaj racjonalne argumenty, dlaczego odrzucasz i dlaczego przyjmujesz konkretne rozwiązania.
5. Zdecyduj się na najlepsze rozwiazanie konfliktu. Weź pod uwagę dobro całej rodziny, także jej funkcjonowanie na zewnątrz.
6. Wprowadź w życie to rozwiazanie i kontroluj wykonywanie poszczególnych zadań. Rozmawiaj z dzieckiem o warunkach realizacji. Bądź na bieżąco w tym co się dzieje.
