PROFILAKTYK.ORG

Definicje i klasyfikacja 

Problematyka potrzeb człowieka w rodzinie poruszana jest przede wszystkim na gruncie psychologii i pedagogiki. Definiuje się je jako:

• stan braku czegoś, co potrzebne jest do egzystencji psychofizycznej (np. potrzeba jedzenia, snu, okrycia, poczucia bezpieczeństwa), społecznej i duchowej,
• siły motywujące do działania. Między innymi A. Maslow określał potrzebę jako siłę determinującą postępowanie człowieka. Stworzył tzw. piramidę potrzeb, która wskazuje ich hierarchię. Autor ten zakładał, że spełnienie potrzeb najniżej usytuowanych jest warunkiem odczucia potrzeby na wyższym poziomie. 
• czynniki niezbędne do prawidłowego funkcjonowania jednostki i grupy jako gatunku ludzkiego.

Definiowaniem,  klasyfikacją, genezą i strukturą potrzeb zajmuje się od lat wielu myślicieli i naukowców. Rozróżnia się takie potrzeby, jak:

• materialne i duchowe (L. Rubinsztejn),
• biologiczne (w znaczeniu stałej, obiektywnej właściwości organizmu, aktualnego w danym czasie stanu organizmu i odczucia braku) i psychologiczne (J. Reykowski),
• wrodzone i nabyte (W. Szewczuk),
• czynnościowe (czyli zajmowanie się pewną czynnością bez względu na jej wynik) i skoncentrowane na wyniku, takie jak tworzenie symboli (H. A. Murray),
• fizjologiczne, bezpieczeństwa, przynależności (afiliacji) i miłości, szacunku i samorealizacji (A. Maslow),
• obiektywne, istniejące bez względu na zapotrzebowanie człowieka i obiektywne, odczuwane jako niepokój czy brak czegoś nieokreślonego (T. Tomaszewski),
• związane z zachowaniem jednostki (samozachowaniem) oraz gatunku (K. Obuchowski).